กำเหนิดเมืองหริภุญไชย

ในตำนานพงศาวดารกล่าวว่าเมืองนี้ถูกสร้างโดยพระฤษี 4 องค์แล้วได้อัญเชิญพระนางจามเทวี ซึ่งเป็นเจ้าหญิงเชื้อสายชนเผ่าจาม เป็นพระธิดาของพระเจ้าจักรวรรดิราช กษัตริย์มอญ เมืองละโว้หรือลพบุรีในขณะนั้นมาเป็นกษัตริย์ครองเมืองหริภุญไชย(ลำพูน) เมืองระโว้นับถือพระพุทธศาสนาแบบมหายาน พระนางจามเทวี ได้นำพระพุทธศาสนา พระสงฆ์ พระไตรปิฏก รวมทั้งศิลป วิทยาการต่างๆ และผู้คนอีกจำนวนมาก มายังเมืองหริภุญไชย พระนางจามเทวีขึ้นเป็นกษัตริย์ครองกรุงหริภุญไชยใน พศ 1205 ได้ทรงสร้างวัดทั้งสี่มุมเมือง ซึ่งเป็นแห่งกำเหนิดกรุพระเครื่องที่มีชื่อที่สุดในลำพูนด้วย